Omgaan met Vermoeidheid na Hersenletsel

Vermoeidheid na Hersenletsel

Vermoeidheid na hersenletsel, ook wel NAH-gerelateerde vermoeidheid genoemd, is iets waar ik dagelijks mee te maken heb. Na mijn herseninfarct op mijn 26e bleef ik doorgaan met werken, zonder te beseffen dat de vermoeidheid zich steeds verder opbouwde. Deze vorm van vermoeidheid is anders dan wat de meeste mensen kennen. Waar fysieke inspanning me juist helpt om op te laden, zorgt mentale inspanning ervoor dat mijn batterij snel leegloopt. In dit artikel deel ik mijn eigen ervaringen en tips om beter met vermoeidheid om te gaan. Hopelijk kan het jou helpen om ook je balans te vinden.

Mentale vermoeidheid die zich opbouwt, terwijl fysieke inspanning juist helpt

Een tijdje geleden had ik afgesproken met mijn schoonzus om haar puppy kennis te laten maken met mijn hond Lara. Na die ontmoeting ging ik direct door naar mijn ouders om wat te drinken en te praten. Hoewel ik daarna nog een wandeling met Lara maakte, merkte ik dat ik niet meer tot rust kon komen. De gesprekken van eerder die dag bleven in mijn hoofd hangen, en zelfs mijn gebruikelijke ontspannende activiteiten, zoals wandelen, hielpen niet. Toen ik thuiskwam, was ik mentaal zo uitgeput dat ik drie uur moest slapen om weer enigszins op te laden.

Dit soort ervaringen heeft me geleerd dat mentale vermoeidheid zich anders uit dan fysieke vermoeidheid. Wanneer ik fysiek moe ben, kan ik nog steeds ontspannen door een serie te kijken, te lezen, of zelfs te koken. Maar wanneer ik mentaal vermoeid ben, lukt het me nauwelijks om simpele taken te doen, zoals lezen of zelfs een gesprek voeren. In zo'n toestand kan ik alleen makkelijke series kijken, maar alles wat te veel denkwerk vereist, zoals een documentaire, is te zwaar.

Grenzen aangeven: de uitdaging van onzichtbare vermoeidheid

Voor mij is het altijd een uitdaging geweest om mijn grenzen te bewaken, vooral omdat mijn vermoeidheid voor anderen vaak onzichtbaar is. In het weekend ging ik bijvoorbeeld regelmatig met vrienden op stap of naar festivals. Vaak dronk ik dan lekker mee, en dankzij de alcohol voelde ik mijn vermoeidheid op dat moment niet. Voor de buitenwereld leek er niets aan de hand, maar ik had vervolgens dagen nodig om bij te komen.

Fysiek heb ik geen beperkingen, en fysieke activiteit geeft mij juist energie. Maar als ik bijvoorbeeld een dagplanning moet maken of een gesprek voer dat veel denkwerk vereist, put dat me enorm uit. Na een uur plannen ben ik mentaal uitgeput, terwijl ik fysiek nog prima door kan. Dat zorgt soms voor misverstanden, omdat mensen niet altijd begrijpen hoe mijn vermoeidheid zich uit.

Toch kan ik mezelf inleven in mensen die dat moeilijk vinden. Ik herken mezelf van vroeger; toen kon ik ook niet begrijpen hoe iemand die sportief is, toch vermoeid kan zijn. Maar als ik merk dat iemand echt niet wil begrijpen hoe mijn vermoeidheid werkt, dan kijk ik kritisch naar of ik nog energie wil steken in die relatie. Gelukkig zijn de mensen om me heen meestal begripvol.

Luisteren naar je lichaam: mentale en fysieke signalen herkennen

Het heeft even geduurd voordat ik goed leerde luisteren naar mijn lichaam, vooral op mentaal gebied. Een goed voorbeeld is het maken van een dagplanning op de computer. Het uitzoeken van wat ik moet doen en wanneer, kost me veel mentale energie. Deze mentale inspanningen, net als andere taken die veel denkwerk vergen, zoals het uitzoeken van iets complex of het leren van nieuwe dingen, kunnen me mentaal volledig uitputten. Na zo'n taak merk ik dat mijn concentratie volledig wegvalt en ik de rest van de dag uitgeput ben, terwijl ik fysiek nog wel door zou kunnen.

Nu herken ik die signalen beter. Zodra mijn concentratie begint af te nemen of ik moeite heb om helder te blijven nadenken, weet ik dat het tijd is om een pauze te nemen. Soms kan ik mijn mentale batterij opladen door een korte wandeling met Lara te maken, of door een kort dutje van 20-30 minuten te doen. Dit helpt me om mijn balans te bewaren zonder mijn lichaam en geest te overbelasten.

Beweging en rust in balans: fysieke activiteit als mentale oplader

Fysieke activiteit heeft me geholpen om te ontdekken hoe ik mijn mentale vermoeidheid kan verminderen. Dit inzicht kreeg ik vooral door mijn hond, Lara. Omdat ik dagelijks met haar naar buiten moet, merkte ik dat mijn hoofd rustiger werd tijdens die wandelingen. Dit heeft me ertoe gebracht om langzaamaan meer te gaan sporten, en nu sport ik vier keer per week. Op de dagen dat ik sport, maak ik mijn wandelrondes wat korter, zodat ik mijn energie goed kan verdelen. Beweging helpt mij om mijn hoofd leeg te maken en mijn mentale batterij weer op te laden.

Omgaan met onbegrip van anderen

Ik begrijp het als mensen niet meteen snappen hoe vermoeidheid voor mij werkt, vooral omdat ik zelf vroeger ook zo dacht. Iemand die er fysiek fit uitziet, lijkt niet vermoeid, toch? Maar naarmate ik er meer open over ben geweest, merk ik dat de mensen om me heen meer begrip tonen. Toch zijn er momenten geweest waarop ik merkte dat bepaalde mensen het gewoon niet willen zien. In zulke gevallen ben ik bereid om te kijken of die relaties me nog wel de energie waard zijn. Tot nu toe zijn de gesprekken hierover meestal goed verlopen, en heb ik het gevoel dat de mensen met wie ik omga, begrijpen hoe mijn vermoeidheid werkt.

Het belang van rust en dutjes als laatste redmiddel

Als ik mentaal overbelast ben en niets anders helpt, is slapen vaak de enige oplossing. Dit probeer ik zo veel mogelijk te voorkomen, want ik zie dutjes als een soort van laatste redmiddel. Op sommige dagen, wanneer ik echt te ver over mijn grenzen ben gegaan, kan ik zomaar drie uur slapen om weer enigszins op te laden. Zelfs als ik diezelfde avond naar bed ga, val ik vaak direct weer in slaap. Hoewel ik liever rust neem voordat het zover komt, zijn dutjes soms onvermijdelijk.

Afsluiting

Vermoeidheid na hersenletsel is voor iedereen anders, en het kan tijd kosten om te ontdekken wat voor jou het beste werkt. Voor mij is het essentieel om goed naar mijn lichaam te luisteren, mijn grenzen te bewaken en een balans te vinden tussen rust en activiteit. Dutjes, wandelingen en fysieke activiteit helpen mij om mijn mentale energie weer op te bouwen. Ik hoop dat mijn ervaringen jou ook kunnen helpen op jouw weg naar meer balans.